Til – milliy tafakkur va ma’naviyatning mezoni

O‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilganining tarixiy va ijtimoiy ahamiyati

Har bir xalqning mavjudligi, uning o‘zligini anglash darajasi, eng avvalo, til orqali namoyon bo‘ladi. Til — millatning eng muhim ma’naviy tayanchi, madaniyati, tafakkuri, tarixiy xotirasi va ruhiy olamining ifodasidir. Shu bois o‘z ona tilini asrash, uni rivojlantirish va davlat miqyosida qo‘llab-quvvatlash har bir mustaqil xalqning eng muhim burchlaridan biridir.

Davlat tili haqidagi qonun – millat ravnaqi sari muhim qadamd

1989-yil 21-oktabr kuni O‘zbekiston Respublikasida “Davlat tili haqida”gi Qonun qabul qilinishi xalqimiz tarixida ulkan siyosiy, madaniy va ma’naviy voqea bo‘ldi. Mazkur hujjat bilan o‘zbek tiliga davlat tili maqomi berildi, bu esa milliy o‘zlikni tiklash, madaniyatimizni asrash va kelajak avlodni o‘z ildizlariga sodiq ruhda tarbiyalash yo‘lida muhim qadam bo‘ldi.

Qonunning qabul qilinishi o‘zbek tilining rasmiy, huquqiy maqomini belgilabgina qolmay, uni ta’lim, fan, madaniyat, boshqaruv va jamiyatning barcha sohalarida qo‘llash imkoniyatlarini kengaytirdi. Shu tariqa, o‘zbek tili mustaqil davlatimizning eng muhim ramzlaridan biri — bayroq, gerb va madhiyamiz qatorida e’tirof etildi.

Til – milliy tafakkur va ma’naviyatning mezoni

Ona tili insonning dunyoqarashi, fikrlash tarzi va o‘zlikni anglashiga bevosita ta’sir etadi. Shu bois o‘zbek tili xalqimizning asrlar davomida yaratilgan madaniy merosi, adabiyoti va ilm-fani bilan chambarchas bog‘liq. Buyuk mutafakkirlarimiz — Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Mahmud Qoshg‘ariy, Ahmad Yassaviy va boshqalar — o‘z asarlari orqali o‘zbek tilining boy imkoniyatlarini namoyon etganlar.

Bugungi kunda o‘zbek tili nafaqat davlat idoralarida, balki xalqaro miqyosda ham nufuzli o‘rin egallab bormoqda. Uning lug‘aviy boyligi, ifoda qudrati va ilmiy-texnik terminologiyasi yildan-yilga kengayib, zamonaviy tilda yangi sohalar bilan uyg‘unlashmoqda.

Huquqiy asos va konstitutsiyaviy kafolat

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 4-moddasida:

“O‘zbekiston Respublikasining davlat tili — o‘zbek tilidir,”
— deb belgilab qo‘yilgan.

Bu me’yor davlat tilining maqomini konstitutsiyaviy darajada mustahkamlab, uning jamiyat hayotidagi o‘rnini kafolatlaydi. Shuningdek, “O‘zbek tili o‘zbek xalqining ma’naviy mulkidir” degan tamoyil millatning o‘z tiliga bo‘lgan hurmati va faxr tuyg‘usini yanada yuksaltirdi.

O‘zbek tilining taraqqiyoti – milliy yuksalish omili

Tilni asrash va rivojlantirish – bu faqat tilshunoslar ishi emas, balki butun jamiyatning ma’naviy mas’uliyatidir. O‘zbek tili bugun nafaqat tarixiy meros, balki zamonaviy fan, texnologiya, tibbiyot va xalqaro munosabatlar tili sifatida ham shakllanmoqda.

Davlat tilini o‘rganish, to‘g‘ri qo‘llash, uni ilmiy va rasmiy sohada mukammal rivojlantirish – bu millatning madaniy yuksalishi va mustaqilligini mustahkamlashning eng muhim omilidir.

O‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilishi — bu nafaqat siyosiy qaror, balki millat o‘zligini anglash, o‘z qadriyatlarini e’zozlash va kelajak avlodlar uchun milliy g‘ururni mustahkamlovchi tarixiy jarayondir.
Bugungi kunda o‘zbek tili xalqimizning birlik va taraqqiyot timsoliga aylangan, u millatni yagona maqsad atrofida birlashtiruvchi kuch bo‘lib xizmat qilmoqda.