OITSga qarshi kurashga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy konferensiya

Farg‘ona jamoat salomatligi tibbiyot institutida OITSga qarshi kurashga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazildi

Farg‘ona jamoat salomatligi tibbiyot institutida “OITSga qarshi kurash: muvaffaqiyatlar, muammolar va kelgusidagi dolzarb vazifalar” mavzusida ilmiy-amaliy konferensiya o‘tkazilgan. Tadbir Farg‘ona viloyat sog‘liqni saqlash boshqarmasi, Farg‘ona viloyat OITSga qarshi kurashish markazi hamda institutimiz hamkorligida tashkil etildi.

Konferensiyada epidemiologiya, yuqumli kasalliklar, hamshiralik ishi va jamoat salomatligi yo‘nalishlarida faoliyat yuritayotgan professor-o‘qituvchilar, amaliyotchi shifokorlar, soha mutaxassislari hamda talabalardan iborat keng auditoriya ishtirok etdi.

Tadbir davomida OITSga qarshi kurash borasida hududda erishilgan yutuqlar, aniqlangan epidemiologik muammolar hamda profilaktika tizimining dolzarb masalalari atroflicha muhokama qilindi. Mutaxassislar tomonidan yuqori xavf guruhlarida profilaktik tadbirlarni kuchaytirish, laborator diagnostika imkoniyatlarini kengaytirish, statistik monitoring tizimini takomillashtirish va mutaxassislarning malakasini oshirish bo‘yicha takliflar taqdim etildi.

Konferensiya doirasida ishtirokchilar o‘zaro tajriba almashgan, OITS profilaktikasi bo‘yicha zamonaviy yondashuvlar va xalqaro standartlar asosida ishlab chiqilgan ilmiy-amaliy yechimlar taklif qilindi. Mazkur uchrashuv hududda OITSga qarshi kurashni yanada takomillashtirish, tibbiy profilaktika samaradorligini oshirish hamda sog‘liqni saqlash tizimi mutaxassislari o‘rtasida hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qiluvchi muhim platforma bo‘lib xizmat qiladi.

OITS (Odam immunitet tanqisligi sindromi) haqida ma’lumot

OITS nima?

OITS — bu HIV (Inson immun tanqisligi virusi) infeksiyasining eng so‘nggi, og‘ir bosqichi bo‘lib, organizmning immun tizimini keskin zaiflashtiradi. OITS rivojlanganida bemor har xil infeksiyalar, viruslar, zamburug‘lar va hatto eng oddiy kasalliklarga ham qarshilik ko‘rsata olmay qoladi.

HIV (OIV) va OITS o‘rtasidagi farq

Muhim: HIV yuqqan har bir insonda OITS albatta rivojlanmaydi. To‘g‘ri davolash (ARV-dori) boshlangan bo‘lsa, OITS rivojlanishi oldi olinadi.

HIV qanday yuqadi?

Virus faqat uchta yo‘l bilan yuqadi:

 Qon orqali

umumiy igna, shpritslardan foydalanish

qon quyishda nazoratsiz, tekshirilmagan qon

jarrohlikda, stomatologiyada xavfsizlik qoidalariga amal qilinmasa

Jinsiy aloqa orqali

himoyalanmagan jinsiy aloqa (prezervativsizlik)

Onadan bolaga

homiladorlikda

tug‘ruq vaqtida

emizish orqali

HIV qanday YO‘QMAYDI?

qo‘l berish, quchoqlash

umumiy idish-tovoq

hammom, hojatxona

chivin yoki boshqa hasharot chaqishi

umumiy kiyim

suzish havzalari

HIV/OITS belgilari

Ko‘pincha dastlabki bosqichda belgilar bo‘lmaydi. Ammo bo‘lishi mumkin:

uzoq davom etuvchi holsizlik

limfa tugunlarining kattalashishi

vazn yo‘qotish

kechasi terlash

isitma

qaytalanadigan infeksiyalar

OITS bosqichida esa eng og‘ir kasalliklar paydo bo‘ladi:

o‘pkada pnevmosist infeksiyasi

kuchli zamburug‘li infeksiyalar

tuberkulyoz

saratonning ayrim turlari (Kaposhi sarkomasi)

HIVni aniqlash

Virus faqat test orqali aniqlanadi:

ELISA testi

Immunoblot

PCR testi (virus yuklamasini aniqlaydi)

O‘zbekistonda barcha shahar va tumanlarda OITS markazlari mavjud bo‘lib, test bepul va maxfiy amalga oshiriladi.

Davolash

HIV davosi — antiretrovirus terapiya (ARV).

ARV:

virus ko‘payishini to‘xtatadi

immunitetni tiklaydi

bemor uzoq, sog‘lom umr ko‘rishi mumkin

OITS rivojlanishini oldini oladi

boshqalarga yuqish xavfini 96–99% gacha kamaytiradi

Davolash umrbod davom etadi.

Oldini olish

Shaxsiy profilaktika:

prezervativdan foydalanish

umumiy igna-shpritslardan foydalanmaslik

qon quyishda faqat tekshirilgan qon

stomatologiya va go‘zallik salonlarida steril asboblar

Ijtimoiy profilaktika:

aholida xabardorlikni oshirish

anonim test markazlarini kengaytirish

xavf guruhlari bilan ishlash

homilador ayollarni tekshiruvdan o‘tkazish (MTCT oldini olish)

OITS — jiddiy kasallik, ammo zamonamizda HIV infeksiyasi nazorat qilinadigan kasallik. Vaqtida aniqlash va ARV-davolash orqali bemorlar to‘liq hayot davom ettirishi mumkin. Asosiy vazifa — bilimli bo‘lish, profilaktikaga amal qilish va testdan o‘tishni odatga aylantirish.